تابلوهای تالارهای بورس همیشه نماد هیجان و اضطراب‌اند. همان جایی که نوشته‌های قرمزرنگ و فشرده، سهامداران را لحظه به لحظه دچار دلهره بیشتری می‌کند و همزمان که دارایی‌شان کم و زیاد می‌شود، سرعت ضربان قلب‌شان با همان ضرباهنگ بالا و پایین می‌رود. در این سال‌ها راه‌های جدیدی برای بورس و سرمایه‌گذاری به وجود آمده است. معاملات آنلاین یا برخط تحول بزرگی در خریدوفروش سهام در بازار بورس اوراق بهادار به شمار می‌آیند و برای سرمایه‌گذاران بازار سرمایه و آنهایی که به ورود در این فضا علاقه‌مند هستند، یک دسترسی بسیار آسان خلق شده است.
ورود به بورس و یادگیری آن همیشه برای بسیاری از افراد از پیچیده‌ترین کارها بوده و کسانی که با این فضا غریبه هستند، همواره ابهامات و سوالات زیادی در مورد این موضوع داشته‌اند. در سال‌های اخیر کارگزاری‌های آنلاین سعی در تسهیل این جو داشته‌اند و تلاش کرده‌اند تا با استفاده از وب‌سایت‌هایی کارا، به ساده‌ترین شکل ممکن افراد را با بورس آشنا کنند.
ساعت انجام معاملات بورس
معاملات سهام در بورس تهران از شنبه تا چهارشنبه هر هفته به‌جز روزهای تعطیل عمومی، از ساعت ۹ تا ۱۲:۳۰ و در یک نشست معاملاتی و از طریق تالارهای معاملات انجام می‌شود. معاملات سهام فقط از طریق سامانه معاملات بورس که یک سیستم کاملا مکانیزه است، قابل انجام است و دارندگان سهام نمی‌توانند خارج از سامانه معاملاتی اقدام به خریدوفروش اوراق بهادار کنند و معاملات باید لزوما از طریق کارگزاران و طی نشست معاملاتی انجام شود. در حال حاضر علاوه بر تالار حافظ که تالار اصلی معاملات است، تالارهای دیگری توسط بورس یا شرکت‌های کارگزاری در شهرهای دیگر دایر شده‌اند که سهامداران می‌توانند با مراجعه به آنان از تسهیلات مستقر در این تالارها از جمله سیستم‌های نمایش‌گر قیمت و سفارش‌ها، بروشورهای اطلاع‌رسانی و دوره‌های آموزشی پیش‌بینی‌شده استفاده کنند. خریدوفروش اوراق بهادار مستلزم حضور سهامداران در تالارها نیست و سهامداران می‌توانند با دریافت مجوز معاملات آنلاین از شرکت‌های کارگزاری، بدون دخالت مستقیم کارگزار و از طریق اینترنت برای خریدوفروش اوراق بهادار اقدام کنند.
کاربرد دیگر کارگزاری‌های آنلاین به بورس‌بازها تعلق دارد و این عده می‌توانند خریدوفروش سهام را از طریق این کارگزاری‌ها انجام دهند. همچنین سبدگردان‌ها، معامله‌گران کارگزاری، علاقه‌مندان به نوسانات بازار و همچنین معامله‌گران سنتی بازار لازم است تا نحوه کار با کارگزاری‌های آنلاین را بدانند و از روند تکنولوژی در این حوزه عقب نیفتند.
کارگزاری به زبان ساده
سرمایه‌گذار برای فعالیت در بورس از سوی کارگزار اقدام می‌کند. کارگزار در واقع وکیل سرمایه‌گذار است. کارگزاران اشخاص حقوقی هستند که به نمایندگی از طرف مشتریان اقدام به خریدوفروش اوراق بهادار و کالا یا اوراق مبتنی بر کالا و ارائه سایر خدمات در بازار سرمایه به مشتریان می‌کنند. یک کارگزاری برای فعالیت باید در کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار عضو باشد و مجوز تاسیس و فعالیت خود را از سازمان بورس و اوراق بهادار کسب کند.
یک کارگزاری از طریق شعبه به ارائه خدمات به سرمایه‌گذاران می‌پردازد. این شعبه در شهری قرار دارد که در آن شهر تالار سازمان بورس وجود دارد. کارگزاری‌ها وکیل و نماینده تام‌الاختیار برای خریدوفروش سهام هستند و بدون واسطه آنها هیچ‌کس نمی‌تواند در تالار بورس خریدوفروش کند. حضور فیزیکی مردم در تالار بورس الزامی نیست و آنها جهت مشاهده تابلوی قیمت‌های تالار بورس، مشورت با سایر سهامداران و دلگرمی دادن به یکدیگر در هنگام افت قیمت‌ها در تالار معاملات بورس حضور پیدا می‌کنند.
انواع بورس در ایران
بورس اوراق بهادار: بورس اوراق بهادار به معنای یک بازار متشکل و رسمی سرمایه است که در آن سهام شرکت‌ها و اوراق مشارکت، تحت ضوابط و مقررات خاص، مورد معامله قرار می‌گیرد.
فرابورس: فرابورس ایران یکی از ارکان بازار سرمایه کشور به‌شمار می‌رود که تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار به فعالیت مشغول است. فرابورس ایران به‌منظور توسعه بازارها و ابزارهای مالی و پوشش خلأهای ناشی از نداشتن دسترسی بخش عمده‌ای از صاحبان صنایع به بازار سرمایه تشکیل شده است.
بورس انرژی: فعالیت‌های عملیاتی بورس انرژی در زمینه انجام معاملات نقدی، قرارداد سلف موازی استاندارد، قراردادهای آتی و اختیار معامله و به‌منظور مرتفع‌سازی نیازهایی چون خریدوفروش منابع انرژی، تامین مالی برای تولیدکنندگان و تامین منابع انرژی برای توزیع‌کنندگان و مصرف‌کنندگان است.
بورس کالا: بورس کالای ایران به دادوستد نقد، نسیه و سلف انواع محصولات صنعتی و کشاورزی در ایران می‌پردازد و راه‌اندازی معاملات ابزارهای مشتقه و به‌ویژه قراردادهای آتی را در برنامه‌های خود دارد.
حضور در دفتر کارگزاری بر خلاف تالار بورس الزامی است. افراد با شناسنامه و کارت ملی باید در کارگزاری‌ها حضور پیدا کرده و فرم مخصوص دستور خرید سهام را تکمیل کنند. سپس کد عملیاتی صادر می‌شود و در مراجعات بعدی با ارائه کد، اقدامات تسریع می‌شود. کارگزاری‌ها به نمایندگی از سهامداران می‌توانند علاوه بر خریدوفروش سهام، وظایف دیگری مانند آموزش سهامداران، مشاوره سرمایه‌گذاری و بازارگردانی را نیز بر عهده بگیرند.
معاملات آنلاین یا معاملات برخط (online Trading)، تحول بزرگی در خریدوفروش سهام در بازار بورس و اوراق بهادار به شمار می‌آید که فضا را برای سرمایه‌گذاران بازار سرمایه تسهیل می‌کند. با فعال شدن سامانه معاملات برخط بورس و اوراق بهادار، ضمن افزایش نقدشوندگی، مقدمات توسعه و رونق روزافزون بازار بورس فراهم می‌شود.
سرمایه‌گذار به‌طور مستقیم خریدوفروش سهام را از طریق بستر اینترنت در معاملات آنلاین انجام می‌دهد. در معاملات برخط بورس، سفارش‌ها بعد از ثبت توسط سرمایه‌گذار به سیستم معاملاتی بورس و اوراق بهادار تهران یا فرابورس ایران برای انجام معامله ارسال می‌شود.
شرکت کارگزاری فارابی
شرکت کارگزاری فارابی کارگزار رسمی بورس اوراق بهادار، فرابورس، بورس کالا و انرژی، از سال ۱۳۷۲ فعالیت عملیاتی خود را در بازار سرمایه آغاز کرده است. این کارگزاری ۲۷ شعبه و تالار اختصاصی معاملات در سطح کشور راه‌اندازی و فعالیت‌هایی را در فضای آنلاین شروع کرده است. طراحی و معرفی سامانه معاملات آنلاین فارابیکسو یکی از این فعالیت‌هاست. فارابی در حال حاضر سعی دارد با حضور در بخش‌های مختلف بورس، جایگاه خود را در ایران تثبیت کند.
«فارابیکسو» و «موبیکسو» دو محصول شرکت کارگزاری فارابی هستند که اطلاعات بورس و سرمایه را در اختیار کاربران قرار می‌دهند. این دو محصول بر حوزه‌های کالا و انرژی متمرکز شده‌اند و کارگزاری فارابی این دو محصول را در فضای مجازی به معامله‌گران و علاقه‌مندان به بورس عرضه کرده است.
فارابیکسو
فارابیکسو یک پلتفرم هوشمند معاملاتی برای معاملات آنلاین است. فارابیکسو پلتفرمی است که ابزارهای مناسب جهت انجام معاملات را در اختیار کاربرانش قرار می‌دهد. فارابیکسو به معامله‌گر کمک می‌کند تا هنگام معامله، سریع و دقیق تصمیم بگیرد. در این پلتفرم تمام اطلاعات مربوط به بازار از جمله وضعیت سهم، میزان سود و زیان، اخبار، کدال، تغییرات پرتفوی، میزان دارایی بر اساس قیمت لحظه‌ای و موارد دیگر به‌صورت لحظه‌ای به‌روز می‌شود.
در فارابیکسو نمودارهای نوسانی نمادها، تغییر قیمت‌ها و وضعیت خریدوفروش بسیار واضح است. نمایش تمام نمادها بر اساس ارزش، حجم و تعداد در این پلتفرم به‌صورت هرروزه قابل مشاهده است و بر اساس چیدمان مربعی، افقی و عمودی کاربران به کل بازار بورس در هر روز یک تسلط کلی پیدا می‌کنند.
تفکیک‌بندی در فارابیکسو دقیق است و با سرعت زیادی می‌توانید هر دسته‌ای را که می‌خواهید، ببینید و از نوسانات بازار و روند قیمتی نمادها به‌صورت تفکیک‌شده باخبر شوید. همچنین هر نمادی را می‌توانید جداگانه بررسی کنید و نمودارهای آن را در طول زمان بررسی کنید.
فارابیکسو پلتفرمی هوشمند و جامع است که در آن بازارهای مختلف بازار سرمایه ایران را به همراه ابزارهای نوین در اختیار کاربران خود قرار می‌دهد. این پلتفرم سیستمی جامع برای سبدگردان‌ها، معامله‌گران کارگزاران و سیستمی ساده و آسان برای معامله‌گران سنتی بازار به حساب می‌آید.
همه‌چیز در فارابیکسو به‌طور خودکار محاسبه می‌شود و نیازی به محاسبات کاربر نیست. همچنین نقطه سربه‌سر، سود و زیان لحظه‌ای همیشه به کاربران این پلتفرم نمایش داده می‌شود. سیستم ثبت سفارشات و به‌صورت کلی محیط کاربری فارابیکسو از نقاط قوت این پلتفرم به حساب می‌آیند و به واسطه تجربه کاربری خوب سامانه فارابیکسو، علاقه‌مندان به بورس به‌سرعت می‌توانند کارهایشان را در این سامانه انجام دهند. امکاناتی مانند لینک به سر خط، ثبت سفارش لحظه‌ای و ثبت چند سفارش به‌صورت همزمان باعث سرعت در معاملات فارابیکسو می‌شود.
شرکت کارگزاری فارابی، فارابیکسو و موبیکسو
شرکت کارگزاری فارابی کارگزار رسمی بورس و اوراق بهادار، فرابورس، بورس کالا و انرژی از سال ۱۳۷۲ فعالیت عملیاتی خود را در بازار سرمایه آغاز کرده است. این کارگزاری ۲۷ شعبه و تالار اختصاصی معاملات در سطح کشور راه‌اندازی کرده است. همچنین این شرکت در فضای آنلاین هم اقدامات خوبی را شروع کرده است. فارابیکسو و موبیکسو دو محصول جدید فارابی هستند که بورس و فرابورس را در فضای مجازی به‌صورت لحظه‌ای پوشش می‌دهند.
چطور یک کاربر فارابیکسو شویم؟
افتتاح حساب در فارابیکسو به این صورت است که اطلاعات عمومی مانند اطلاعات شناسنامه‌ای و اطلاعات مربوط به شماره حساب را وارد می‌کنید و حساب کاربری به‌سادگی ساخته می‌شود. آپلود تصاویر هویتی مانند شناسنامه، کارت ملی و آخرین مدرک تحصیلی برای ورود به این محصول شرکت فارابی الزامی است. برای نهایی کردن پروسه ثبت‌نام مدارک ارسالی شما توسط کارشناسان کارگزاری با شخص شما تطبیق داده می‌شود. می‌توانید انتخاب کنید که احراز هویت‌تان به‌صورت حضوری توسط شما انجام شود یا کارشناس پذیرش فارابیکسو به محل مورد نظر شما مراجعه کند.
زمانی که سهمی را از فارابیکسو می‌خرید، سامانه به‌صورت خودکار سود یا زیان شما را بر اساس میانگین خرید محاسبه می‌کند؛ اما اگر سهمی را به‌صورت آنلاین خریداری نکنید، میانگین خرید را باید به‌صورت دستی در پورتفوی خود وارد کنید.
این پلتفرم در سه نسخه برای پلتفرم‌های ویندوز، اندروید و آی‌اواس ارائه شده و برای کاربرانی که با موبایل معاملات آنلاین بورس را رصد می‌کنند، فارابیکسو این امکان را به آنها می‌دهد تا با اتصال به اینترنت، بازار بورس و سرمایه را دنبال کنند.
موبیکسو
موبیکسو ابزار معاملات آنلاین روی موبایل است. این محصول کارگزاری فارابی گزارش‌های دقیق در مورد خریدوفروش و پرتفوی هر کاربر را تولید می‌کند و همچنین اعلان‌های لحظه‌ای مربوط به سهام کاربران را به آنها اطلاع‌رسانی می‌کند.
اینکه معامله‌گران دوست ندارند هیچ فرصتی را از دست دهند و در هر لحظه و مکانی بتوانند معامله خود را انجام دهند، نیازی بوده که در موبیکسو در نظر گرفته شده و در طراحی آن سعی در پاسخ به آن انجام شده است. تمامی اتفاقات و خریدوفروش‌های حساب کاربری در موبیکسو به‌صورت لحظه‌ای در تمامی روش‌های معامله به‌روزرسانی می‌شود.
موبیکسو برای سیستم‌عامل‌های اندروید و آی‌اواس در دسترس قرار گرفته است. خریدوفروش سهام و اطلاع از آخرین وضعیت قیمتی و شرایط صف قیمتی در فارابیکسو و موبیکسو نیز در دسترس است. این دو محصول می‌توانند حتی کسانی را که تا به‌حال فعالیتی در بورس نداشته‌اند با چم‌وخم این بازار آشنا و آنها را به فعالان بورس تبدیل کنند.